1. WSTĘP.
1.1. Ustawą z dnia 9 maja 2023 roku powołany został Fundusz Ochrony Rolnictwa („FOR”) stanowiący rachunek bankowy pozostający w dyspozycji Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa („KOWR”).
1.2. Celem powołania FOR-u była ochrona Producentów rolnych przed niewypłacalnością
1.3. Środki na FOR-ze pochodzą z: 1) kwartalnych wpłat (niejako przymusowych) Podmiotów skupujących, którzy dokonują ich bez osobnego wezwania oraz raportują o wysokości naliczonych wpłat do KOWR-u, 2) odsetek od wpłat oraz 3) środków odzyskanych przez KOWR w postępowaniach upadłościowych.
2. OCHRONA PRODUCENTÓW ROLNYCH.
2.1. Ustawa ma zapewniać ochronę Producentów rolnych i jako taką należy ją postrzegać pozytywnie. KOWR dysponujący FOR-em zapewnia jego obsługę, ustala tzw. plan finansowy funduszu (którego godną pochwały zasadą jest przestrzeganie, by wydatki nie były większe niż wpływy, czyli by FOR nie generował straty), a także wchodzi w miejsce Producentów Rolnych do postępowań objętych systemem wypłaty Rekompensat (bo tak o wypłatach na rzecz Producentów rolnych traktuje Ustawa).
2.2. Kluczowy dla Producentów rolnych pozostaje art. 10 niniejszej Ustaw, który stanowi, że ze środków finansowych FOR przyznaje się i wypłaca rekompensatę Producentowi rolnemu, który nie otrzymał zapłaty za produkty rolne zbyte Podmiotowi skupującemu, który stał się niewypłacalny.
2.3. Regulacja ta zatem, o ile założenia Ustawy będą realizowane, może stanowić świetną ochronę Producentów rolnych przed niewypłacalnością – w ustawie obejmującą zarówno podmioty poddane procesowi upadłości, ale także restrukturyzacji (z wyłączeniem postępowanie o zatwierdzenie układu), nawet w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości czy umorzenia postępowania upadłościowego.
2.4. Godzi się przypomnieć bowiem chociażby głośną aferę z woj. Opolskiego, gdzie Netogród Sp. o. o. (obecnie w upadłości) spowodowała straty finansowe ponad 200 Producentów rolnych na kwotę, zależnie od źródła, 5 – 10 mln zł. Spółka skupowała płody rolne z odroczonym terminem płatności, które to zamówienia, po tym jak Spółka nabrała wiarygodności (jak to zwykle bywa w takich sytuacjach) zaczęły rosnąć by pewnego dnia zniknąć w niewyjaśnionych okolicznościach, podczas, gdy Spółka w tym czasie złożyła wniosek o ogłoszenie upadłości, który znalazł uznanie Sądu.
3. TRYB OCHRONY PRODUCENTÓW ROLNYCH.
3.1. Ustawa przewiduje następujący tryb dochodzenia rekompensaty przez Producenta rolnego. Podmiot skupujący, syndyk lub inna osoba sprawująca zarząd nad majątkiem (np. zarządca w postępowaniu sanacyjnym), w terminie 2 miesięcy od daty niewypłacalności (m. in. dnia ogłoszenia upadłości lub otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego) zgłasza stosowny wykaz (identyfikujący Producenta rolnego i jego wierzytelność) Dyrektorowi Generalnemu KOWR-u o czym informują samych Producentów rolnych w terminie 1 miesiąca.
3.3. Po powzięciu informacji, o której mowa wyżej, Producent rolny zobowiązany jest złożyć wniosek o przyznanie rekompensaty, która jest przyznawana w trybie decyzji administracyjnej wydanej przez dyrektora oddziału terenowego KOWR-u. Wniosek składa się na udostępnionym formularzu, powinien zawierać określone elementy formalne a termin na jego zgłoszenie jest ograniczony.
3.4. Po potwierdzeniu przez Podmiot skupujący lub Syndyka, że Producent rolny po złożeniu wniosku nie otrzymał zapłaty za produkty rolne, w terminie 30 dni od dnia ostateczności decyzji o przyznaniu rekompensaty, dochodzi do jej wypłaty.
3.5. Po wypłacie rekompensaty, KOWR wchodzi do postępowania upadłościowego lub restrukturyzacyjnego w miejsce Producenta rolnego.
4. PODSUMOWANIE.
4.1. Założenia ustawy należy ocenić jednoznacznie pozytywnie, w szczególności, że w przeszłości wielokrotnie dochodziło do nadużyć a nawet oszustw na Producentach rolnych przez Podmioty skupujące produkty rolne.
4.2. Istotny pozostaje również mechanizm finansowania FOR-u, który nie ma być subsydiowany przez Państwo (wyjątek może stanowić dotacja Ministra ds. rozwoju wsi w 2024 roku, jeśli wystąpi), tylko być samofinansowany przez Produkty skupujące produkty rolne na zasadach opisanych w Ustawie. Działanie tego Funduszu można zatem przyrównać do wielu innych, jak np. zarządzany przez BFG Fundusz przymusowej restrukturyzacji banku.
4.3. W praktyce jednak wiele zależy od „wypłacalności” Funduszu, skoro wpłata przez Podmioty skupujące, choć przymusowa, polega na składaniu przez te stosownych deklaracji i regulowania wpłat dobrowolnie pod rygorem sankcji administracyjnych.
4.4. Ustawa jest młoda, więc na pełną ocenę wprowadzonych regulacji przyjdzie jeszcze czas.
Więcej informacji na temat restruktyryzacji znajdziesz pod linkiem: https://www.restrukturyzacjekmr.com/kategoria/restrukturyzacja.
W razie jakichkolwiek pytań, zachęcamy do kontaktu: https://www.restrukturyzacjekmr.com/kontakt.
Jesteśmy ekspertami w prowadzeniu postępowań restrukturyzacyjnych